Tuesday, 2nd July, 2024

अहम् ब्रह्मास्मि
I am Brahma.

brahma murari tripurantakari

ब्रह्म मुरारी त्रिपुरांतकारी

(हिंदी में अर्थ एवं व्याख्या सहित)

brahma murārī tripurāṁtakārī | brahma murari tripurantakari

(With meaning and explanation in English)

Last Updated: 22nd April, 2023

ब्रह्मा मुरारिस्त्रिपुरान्तकारी
भानुः शशी भूमिसुतो बुधश्च।
गुरुश्च शुक्रः शनिराहुकेतवः
कुर्वन्तु सर्वे मम सुप्रभातम् ॥१॥

brahmā murāristripurāntakārī
bhānuḥ śaśī bhūmisuto budhaśca।
guruśca śukraḥ śanirāhuketavaḥ
kurvantu sarve mama suprabhātam ॥1॥

Brahmā, Murari, the destroyer of the three worlds, Bhānu, the moon, the son of Bhūmi and Mercury, Guru (Venus), Saturn, Rahu and Ketu May all of them make my Morning Auspicious.

भृगुर्वसिष्ठः क्रतुरङ्गिराश्च
मनुः पुलस्यः पुलहश्च गौतमः।
रैभ्यो मरीचिश्च्यवनश्च दक्षः
कुर्वन्तु सर्वे मम सुप्रभातम् ॥२॥

bhṛgurvasiṣṭhaḥ kraturaṅgirāśca
manuḥ pulasyaḥ pulahaśca gautamaḥ।
raibhyo marīciścyavanaśca dakṣaḥ
kurvantu sarve mama suprabhātam ॥2॥

Bhrigu, Vasishta, Kratura, Angira, Manu, Pulasya, Pulaha and Gautama. May Raibhya Marichi, Cyavana and Daksha, May all of them make my Morning Auspicious.

सनत्कुमारः सनकः सनन्दनः
सनातनोऽप्यासुरिपिङ्गलौ च।
सप्त स्वराः सप्त रसातलानि
कुर्वन्तु सर्वे मम सुप्रभातम् ॥३॥

sanatkumāraḥ sanakaḥ sanandanaḥ
sanātano'pyāsuripiṅgalau ca।
sapta svarāḥ sapta rasātalāni
kurvantu sarve mama suprabhātam ॥3॥

ब्रह्मा के मानसपुत्र बाल ऋषि - सनत्कुमार, सनक, सनंदन, सनातन, सांख्य-दर्शन के प्रर्वतक कपिल मुनि के शिष्य - आसुरि और छन्दों का ज्ञान कराने वाले मुनि पिंगल- ये ऋषिगण; षड्ज, ऋषभ, गान्धार, मध्यम, पञ्चम, धैवत तथा निषाद- ये सप्त स्वर; अतल, वितल, सुतल, तलातल, महातल, रसातल तथा पाताल- ये सात अधोलोक (पृथ्वी से नीचे स्थित); सभी मेरे प्रात:काल को मंगलमय करें।

Sanatkumara, Sanaka, Sanandana, Sanatan, Asura and Pingala- these sages; Shadja, Rishabha, Gandhara, Madhyama, Pancham, Dhaivata and Nishada - the seven notes; Atal, Vital, Sutal, Talatal, Mahatal, Rasatal and Patal- the seven underworlds; May all bless my morning.

सप्तार्णवाः सप्त कुलाचलाश्च
सप्तर्षयो द्वीपवनानि सप्त।
भूरादिकृत्वा भुवनानि सप्त
कुर्वन्तु सर्वे मम सुप्रभातम् ॥४॥

saptārṇavāḥ sapta kulācalāśca
saptarṣayo dvīpavanāni sapta।
bhūrādikṛtvā bhuvanāni sapta
kurvantu sarve mama suprabhātam ॥4॥

सप्त समुद्र (अर्थात भूमण्डल के लवणाब्धि, इक्षुसागर, सुरार्णव, आज्यसागर, दधिसमुद्र, क्षीरसागर और स्वादुजल रूपी सातों सलिल-तत्व), सप्त पर्वत (महेन्द्र, मलय, सह्याद्रि, शुक्तिमान्, ऋक्षवान, विन्ध्य और पारियात्र), सप्त ऋषि (कश्यप, अत्रि, भारद्वाज, गौतम, जमदग्नि, वशिष्ठ, और विश्वामित्र), सातों द्वीप (जम्बू, प्लक्ष, शाल्मली, कुश, क्रौच, शाक, और पुष्कर), सातों वन (दण्डकारण्य, खण्डकारण्य, चम्पकारण्य, वेदारण्य, नैमिषारण्य, ब्रह्मारण्य और धर्मारण्य), भूलोक आदि सातों भूवन (भूः, भुवः, स्वः, महः, जनः, तपः, और सत्य) सभी मेरे प्रभात को मंगलमय करें।

The seven seas (i.e. the seven water elements of the globe in the form of the Salt Sea, the Sugarcane Sea, the Surarnava, the Ajyasagar, the Dadhisamudra, the Kshirasagar and the Sweet Water), The seven mountains (Mahendra, Malaya, Sahyadri, Shuktiman, Rikshavan, Vindhya and Pariyatra), The seven sages (Kashyapa, Atri, Bharadwaja, Gautama, Jamadagni, Vasishta, and Vishvamitra), The Seven Islands (Jambu, Plaksha, Shalmali, Kush, Crouch, Shak, and Pushkar), The seven forests (Dandakaranya, Khandakaranya, Champakaranya, Vedaranya, Naimisharanya, Brahmaranya and Dharmaranya), Bhuloka and other seven worlds (Bhuh, Bhuvah, Svah, Mahah, Janah, Tapah, and Satya), May all bless my morning.

पृथ्वी सगन्धा सरसास्तथापः
स्पर्शी च वायुर्ज्वलितं च तेजः।
नभः सशब्दं महता सहैव
कुर्वन्तु सर्वे मम सुप्रभातम् ॥५॥

pṛthvī sagandhā sarasāstathāpaḥ
sparśī ca vāyurjvalitaṃ ca tejaḥ।
nabhaḥ saśabdaṃ mahatā sahaiva
kurvantu sarve mama suprabhātam ॥5॥

अपने गुणरूपी गंध से युक्त पृथ्वी, रस से युक्त जल, स्पर्श से युक्त वायु, ज्वलनशील तेज, तथा शब्द रूपी गुण से युक्त आकाश महत् तत्व बुद्धि के साथ मेरे प्रभात को मंगलमय करें अर्थात पांचों बुद्धि-तत्व कल्याण हों।

May the earth with its smell of its qualities, the water with its taste, the air with its touch, the flaming light, and the sky with its qualities of sound brighten my morning with the great element intelligence, that is, may the five intelligence elements be well.

इत्थं प्रभाते परमं पवित्रं
पठेत् स्मरेद्वा शृणुयाच्च भक्त्या।
दुःस्वप्ननाशस्त्विह सुप्रभातं
कुर्वन्तु सर्वे मम सुप्रभातम् ॥६॥

itthaṃ prabhāte paramaṃ pavitraṃ
paṭhet smaredvā śṛṇuyācca bhaktyā।
duḥsvapnanāśastviha suprabhātaṃ
kurvantu sarve mama suprabhātam ॥6॥

इस प्रकार प्रात: काल भक्तिपूर्वक परम पवित्र ग्रन्थों का पाठ या स्मरण तथा श्रवण करना चाहिए। दु:स्वप्नों का नाश हो और सब मुझे सुप्रभात कहें।

Thus, in the morning one should recite or remember and hear the Supreme Holy Scriptures with devotion. Let the nightmares be destroyed and let everyone say good morning to me.

© 2022 Truescient. All Rights Reserved.